SLIMME LAADPUNTEN
In Nederland hebben we een landelijk dekkend netwerk van laadpunten. Met elke laadpas kun je bij ieder publiek laadpunt terecht. Dat is mooi, want elektrisch rijden is een stuk beter voor het milieu dan rijden op fossiele brandstoffen.
In Nederland rijden in 2030 naar verwachting 2 miljoen elektrische auto’s rond. Op straat wordt het steeds normaler dat een laadpaal klaar is om slim te laden. Begin 2019 is ruim de helft van de laadpunten ‘Smart Charging Ready’. Dit wil zeggen dat de laadpaal technisch geschikt is om een slimme laadsessie uit te voeren.
Er zijn de komende jaren veel nieuwe laadpunten nodig. De schattingen lopen uiteen van zo’n 2 tot 3 miljoen laadpunten in 2030. Tegen die tijd gebruiken elektrische auto’s ongeveer 5% van alle stroom per jaar in Nederland. Uit onderzoek blijkt dat het Slim Laden van deze auto’s kan zorgen voor 10% extra reductie van CO2 uitstoot. Ook voorkomen we daarmee honderden miljoenen aan investeringen in ons energienetwerk.
“ElaadNL - Visie smart charging”
Kennis- en innovatiecentrum ElaadNL bestaat in 2019 tien jaar en heeft zich in die tijd ontwikkeld als voorvechter van Smart Charging. ElaadNL stond aan de basis van de uitrol van de Nederlandse laadinfrastructuur voor elektrische voertuigen en wil nu verder bijdragen aan een duurzame toekomst waar elektrische mobiliteit wordt gevoed met schone energie. ElaadNL is een initiatief van de gezamenlijke Nederlandse netbeheerders.
Voor onze visie op de toekomst hanteren wij de volgende definities voor Smart Charging en de Vehicle-to-Grid (V2G) technologie.
Smart charging of slim laden is een brede term, die wordt gebruikt om aan te duiden dat slimme technieken de laadtransactie op afstand kunnen aansturen. In de meest eenvoudige vorm betekent dit dat het opladen van elektrische auto’s op het meest optimale moment gebeurt, bijvoorbeeld wanneer de kosten laag zijn en het aanbod van (duurzame) energie hoog is. In een meer geavanceerde vorm is het mogelijk om het tijdstip en hoeveelheid van elektriciteitslevering aan elektrische voertuigen te sturen. Door de netstroomlevering aan de batterij in het elektrische voertuig op een gecontroleerde en betrouwbare manier te laten plaatsvinden, worden lokale piekbelastingen van het elektriciteitsnet voorkomen. Op basis van de energievraag en de beschikbare capaciteit op lokaal niveau bepaalt het laadstation wanneer en hoe de batterij te laden.
Rutger de Croon, ElaadNL
Vehicle-to-Grid (V2G) technologie maakt het mogelijk dat de batterij van een elektrisch voertuig tevens (tijdelijk) als buffercapaciteit in het elektriciteitsnetwerk kan functioneren en zo (lokale) piekbelastingen in het elektriciteitsnetwerk kan opvangen en als opslag kan dienen. Deze buffercapaciteit kan aangewend worden om elektriciteit terug te leveren aan het elektriciteitsnet op het moment dat er een tekort is, of om een overschot aan energie op te slaan als er meer energie wordt opgewekt dan wordt gevraagd (zon overdag, wind ’s nachts Op deze wijze kan zonne/wind energie worden opgeslagen om op een later moment, wanneer deze nodig is, wordt terug geleverd aan het elektriciteit net.
Naast de ontwikkeling en de uitrol van de laadinfrastructuur is het van belang te voorkomen dat de groeiende vraag naar elektriciteit voor het laden van EV’s het elektriciteitsnet verstoort. In aanvulling op het verzwaren van de elektriciteitsnetten biedt het flexibel laden en het ontladen van aangesloten EV’s een oplossing. Als het moment en de snelheid van het (ont-)laden op een slimme wijze beïnvloed kan worden, kunnen pieken in de elektriciteitsvraag en de consumptie effectief worden ingeperkt. In afstemming met de accucapaciteit van de EV’s kan hierdoor bijvoorbeeld de duurzaam opgewekte energie opgeslagen worden, waardoor deze energie effectiever kan worden ingezet. De meest recente studie laat zien dat het hierdoor mogelijk is verzwaringen van het elektriciteitsnet te voorkomen; met een maatschappelijke waarde van honderden miljoenen. Zonder slim laden is voor de autonome groei van EV’s in Nederland een netinvestering nodig van circa € 2,2 miljard. Door smart charging in te zetten, kan in 2030 de investering echter worden beperkt. Daarnaast betekent smart charging voor de ‘gemiddelde automobilist’ op basis van de huidige energiemarkten een kostenbesparing. Slim laden geeft eindgebruikers en auto-eigenaren bovendien meer keuzevrijheid ten aanzien van de energie die wordt ingezet voor hun mobiliteit.
De groei van elektrisch vervoer past binnen een bredere ontwikkeling; een toename van de vraag naar elektriciteit vanuit de gebouwde omgeving en de industrie en een toename van energieproductie uit decentrale en weersafhankelijke hernieuwbare bronnen zoals PV en windmolens. Door middel van slim (ont-)laden geven elektrische voertuigen invulling aan de flexibiliteitsbehoefte in het energiesysteem van de toekomst. Daarnaast biedt slim laden aanvullende waarde door toename van CO2 reductie, verbetering van de TCO voor duurzame energie (wind- en zonneparken) en door het voorkomen van onbalans (TSO-markten).
Nederland heeft wereldwijd een erkende en leidende positie op het gebied van smart charging. Het Nederlandse bedrijfsleven exporteert wereldwijd smart charging-kennis en -producten en heeft de afgelopen jaren een sterke toename in de werkgelegenheid rondom smart charging laten zien. Om deze koppositie verder uit te bouwen, is het van belang om de komende jaren toe te werken naar een situatie waarin smart charging de standaard is.
Uitgangspunten
- Er komt een interoperabel smart charging-systeem.
- Er wordt gezorgd voor een robuust en toekomstbestendig (Europees) elektriciteitsnet.
- Het economisch verdienpotentieel van smart charging wordt verzilverd.
- Er wordt gezorgd voor dataveiligheid, privacy en security (open & secure).
Resultaten
- Het tijdsplan en de marsroute worden vastgelegd in de Roadmap Smart Charging 2030.
- Er wordt inzicht gecreëerd in de knelpunten en de oplossingsrichtingen voor smart charging.
- Er worden afspraken gemaakt om te komen tot een gestructureerde aanpak voor:
- De ontwikkeling van marktmodellen voor smart charging.
- Wetgeving en regulering inrichten op smart charging.
- Het ontwikkelen van de technische architectuur voor smart charging
- De ontwikkeling van open standaarden en open protocollen voor smart charging.
SLIMME LAADINFRASTRUCTUUR
Alle nieuwe aanbestedingen voor laadpalen die in de markt worden gezet, nemen Slim Laden mee als eis. Op dit moment lopen er nog diverse aanbestedingen met een totaal te verwachten realisatie van meer dan 14.000 laadpunten. Deze slimme laadinfrastructuur is een van de belangrijkste randvoorwaarden voor Slim Laden.
ONDERZOEKEN
MKBA Slim Laden
In deze studie is onderzoek gedaan naar de kosten en baten van Slim Laden. Leidend perspectief zijn de doelstellingen uit de hoofdlijnen van het Klimaatakkoord uit juli 2018. Uitgangspunt zijn 2,8 miljoen elektrische auto’s in 2030. In de studie is Slim Laden gedefinieerd als het laden van elektrische auto’s op een gewenst moment, waarvoor zo duurzaam mogelijk (sturen op zo min mogelijk CO2 uitstoot) en gespreid laden (sturen op netcapaciteit) de eenzijdige stuursignalen zijn. De studie laat zien dat Slim Laden kan zorgen voor 10% reductie van CO2 uitstoot.
Smart Charging Trendmonitor
Het Living Lab Smart Charging brengt iedere maand een Trendmonitor uit met een overzicht van de slimme laadinfrastructuur in Nederland.
2019 © Alle rechten voorbehouden
